Tarihe Kazılımş Bir Anı: The Shot

 Basketbolu büyülü kılan şey yalnızca basketler değil; anların gücüdür. Topun havada süzülmesiyle milyonların nefesini tutmasını sağlayan şey, sporun evrensel dilidir. Bu anlar, tarihin hafızasına kazınır ve spor kültürünü simgeler hale gelir. 7 Mayıs 1989'da Micheal Jordan'ın attığı "The Shot", unutulmaz bir an olarak tarihe geçmiştir.

The Shot'ın Hikayesi

1989 NBA Play Off'ları, Doğu Konferansı 1. turunda Chicago Bulls ile Cleveland Cavaliers karşı karşıya geldi. Seride durum 2-2 idi; yani beşinci maçta "ya herro ya merro" söz konusuydu. Maç Cleveland'ta Richfield Colesium'da oynandı. Dördüncü çeyrekte üstünlük tam 6 defa el değiştirdi.

Bitime 6 saniye kala Jordan, jump shot ile Bulls'u 98-99 öne geçirdi. Ancak Cavs ATO oyunda Craig Ehlo'nun topu oyuna soktuktan sonra hand off pas almasıyla turnike bularak 100-99 öne geçti. Bitime 3 saniye kala Bulls molaya giderken 20.473 seyirci maçı artık Cavs'in kazanacağını düşünüyordu.

İşte son 3 saniyede Bulls adına Jordan o muhteşem anı oynamak için sahneye çıktı. O gece 44 sayıyla oynayan Jordan, "The Shot" olarak bilinen o muhteşem anla basketbol adını yazdı. Phill Jackson, Kutsal Çemberler adlı kitabında beşinci maçtan önce şunları yazmıştır:

"Dördüncü maçta Jordan seriyi kazandıracak faul atışını kaçırmıştı. Kaçan serbest atıştan dolayı kendini harap etmiş ve arkadaşlarının söylediğine göre tüm geceyi televizyon karşısında geçirmiştir. Beşinci maç için uçaktan inerken Jordan, ayağa kalkarak kendinden emin bir şekilde konuşmaya başladı: "Korkmaya gerek yok! Biz bu maçı kazanacağız." Takım üzerindeki o ağır hava bu sözlerden sonra dağıldı. Jordan'ın ne söylediği o kadar önemli değildi, fakat bence asıl önemli olan böyle bir değişikliği anında yaratabilecek büyük güveni kazanmış olmalıydı. Sonraki gün verdiği sözü, bizi 100-101 öne geçiren buzzer ile attığı o inanılmaz şutla tuttu. O zamandan beri, o sayı Chicago'da yalnızca "The Shot" diye anılır."

The Shot'ın O Anı

Bulls'un ATO oyununda, Brad Sallers topu oyuna soktu. İki oyuncu, Crag Ehlo ve Larry Nance; Jordan'ı durdurmaya çalıştı. Buna rağmen Jordan topu aldı, terse doğru iki dribling yaptı ve serbest atış çizgisi civarında yükseldi.

Ehlo aynı anda sıçrayarak şutu engellemeye çalıştı ama Jordan havada asılı kalırken, Ehlo parkeye doğru inerken o unutulmaz şut potadan geçti. Skor Bulls 100-101 kazandı. Jordan'ın sevinçten zıplayıp havayı yumruk sallaması ve Ehlo'un yere düşmesi bu anın simgesi haline geldi.

O an, yalnızca Bulls'un seriyi kazanmasını değil, Jordan'ın basketbol tarihindeki başrolü olduğunun simgesi oldu.

Micheal Jordan ve Bulls efsanesinin anlatıldığı dizi Son Dans'ta bu an hakkında şu konuşmalar yer almaktadır.

Jordan: 

"Beni bu seri boyunca en iyi tutan oyuncu Ron Harper'dı. Son toptan önce beni onun savunacağını bekliyordum. Ancak moladan döndüğümde Ehlo'nun beni tutması bence büyük bir hataydı."

Harper: 

"Koça MJ'yi ben tutayım dedim. Ama o hayır Ehlo onu tutacak deyince. 'Peki o zaman, ne halin varsa gör' dedim."

The Shot'ın Teknik Analizi

Jordan'ın şutu sadece dramatik değil, aynı zamanda teknik bir mükemmellik taşıyordu:

• Top alma; önce Ehlo'yu bir tarafa sürükleyip onun dengesini bozarak pas aldı.
• Dribling; savunmanın tersine iki hızlı dribling yaparak şut için alan kazandı.
• Havada kalma; şut atmak için yükseldiğinde havada kaldığı anda şut attı. Havada kalma süresinin uzun olması Jordan'ın imza hareketlerinde biridir.
• Şut mekaniği; gözler hedefte çembere dönük, topun uygun yayda gidişi ve yumuşak bilekle şut.
• O an; yumruk sevinci, Ehlo'nun yere düşüşü o anı ölümsüzleştirdi.

Bu detaylar büyük anların sadece yetenekle değil, aynı zamanda disiplin konsantrasyon ve mental üstünlükle geldiğini gösterdi.

The Shot'ın Önemi

• Micheal Jordan'ın kariyerindeki ilk büyük anı olarak kabul edilmektedir.
• The Shot, Jordan'ın rekabetçiliği ve soğukkanlılığını simgeler.
• NBA tahininin unutulmaz anlarından biri olarak klasikleşmiştir.
• NBA tarihinde play off'larda atılan ilk buzzer beater olmuştur. Bundan 30 yıl sonra Kawhi Leanard böyle bir şutla Jordan ile aynı cümlede anılmıştır.

"The Shot" tüm basketbol severlerin zihninde bir dönüm noktası olmuştur. O an basketbolun yalnızca sayı üretmek değil; aynı anda zamanı, mekanı ve rakibi yenme  sanatı olarak tarif edilebilir. "The Shot", basketbolun kültürel hafızasında yerini alan bir klasiktir.

Soğukkanlılık, disiplin ve anı sahiplenmektir.

Devamını Oku...

XO Mücadelesi Drilli

 Basketbolda O hücum oyuncularını, X ise savunma oyuncularını temsil eder. Bu yazıda, genç basketbolcu adaylarının hem savunma bilgilerini hem de oyun zekasını geliştirmeye yönelik XO Mücadelesi adlı bir drilli anlatacağım.

XO Mücadelesinin Dizaynı ve Uygulaması Nasıldır?

XO Mücadelesi drilli 3e3 olarak tasarlanmıştır. Genç basketbolcu adayları dip çizgide üç sıra halinde, hücum ve savunma oyuncuları yan yana olacak şekilde dizilir. Top, ortadaki hücum oyuncusu (O1) ile başlar.

Her tekrarda 3 hücum ve 3 savunma oyuncusu yer alır. Dirseklerin yukarısında üç sayı çizgisi üzerine birer kuka yerleştirilir. Böylece XO Mücadelesi için gerekli saha düzeni hazırlanmış olur.

Drill O1 oyuncusunun iki kukanın ortasına doğru yaptığı driblingle başlar. Böylece;

• O1 kukaların arasına doğru hızlı dribling yapar. O1, Kukanın ortasına doğru geldiğinde karar vermelidir. Sağdan ya da soldan kıvrılarak çembere gitmek.
• X1 savunma oyuncusu O1'in arkasından koşar.
• Kanatlardaki O2 ve O3 hücum oyuncuları kanatlara doğru koşarak yükselirler.
• X2 ve X3 savunma oyuncularıysa topun konumuna göre "jump to the ball" pozisyonu alır.

Bu noktadan sonra drill, hücum ve savunma oyuncularının insiyatif almasını ister. Oyuncuların hızlı karar verme ve doğru pozisyon alma becerilerini geliştirmeye odaklanır.

XO Mücadelesinin Amacı

XO Mücadelesinin temel hedefleri:

• Savunmada yardım ve rotasyon ilkelerini geliştirmek.
• Hücumda savunmanın zayıflıklarını değerlendirmeyi öğretmek.

Genç basketbolcu adayları bu drill sayesinde doğru pozisyon alma, rotasyon yapma, hızlı karar verme, üçlü tehdit kullanımı ve taktiksel farkındalık konusunda yol alır.

Yardım ve Rotasyon İlkeleri

• Ters taraftan yardım: Yukarıdaki şemaya göre; X2, topun olduğu kanadın karşısında doğru mesafede yardım pozisyonunu almalıdır.
• Help & Recover: X3, topa yardıma gidip hızla kendi adamına dönmelidir. Rotasyon zincirinin bozulmaması kritik öneme sahiptir.

Üçlü Tehdit

• Topu alan hücumcu, şut - pas - dribling seçeneklerini tehdit olarak kullanmalıdır. 
• Savunmanın dengesine göre en doğru kararı vermek önceliklidir.

Hücum ve Savunma Seneryoları

• Hücum sonrası hızlı geri dönüşle drill, transation defense ve transation offense konularını pekiştirir.
• Şut sonrasında ribaunt mücadelesine girilmelidir.
• Post up fırsatları takip edilmelidir.
• Hücum pick & roll, backdoor ve ekstra pas gibi akışlarla devam edebilir.
• Savunma, zayıf tarafta boşalan alanı kapatmalı ve çaprazdan gelecek hücum tehditlerini engellemek için rotasyona girmelidir.

XO Mücadelesi drilli, hem hücum hem de savunmada hızlı düşünme ve pozisyon bilgisini ön plana çıkarır. Savunmada geciken yardım defans zincirini kırar ve hücuma kolay sayı imkanı verir. Hücumdaysa boş şutu kullanmak kadar, savunmayı yıkmak için ekstra pas ta önemlidir.

Genç basketbolcu adayları için bu drill, taktik gelişimlerini üst seviyeye taşımak adına etkili bir çalışmadır.

Basketbol dolu günler dilerim!

Devamını Oku...

2-1-2 Zone Pres | Yarı Sahaya Geçiş

 2-1-2 zone pres taktiğinin başarısız olması durumda, hızlı ve organize bir şekilde yarı saha savunmasına geçiş büyük önem taşır. Yarı sahaya geçişin temel ilkeleri, tuzağa katılmayan üç oyuncunun topa yönelmesi ve tuzakta yer alan iki oyuncunun geriye hızla koşarak pozisyonlarını almalıdır.

Aşağıdaki şema, 2-1-2 zone presin kırılması durumunda uygulanması gereken savunma davranışlarını göstermektedir.

• X1 topa baskı yapar.
• X4 ve X5 çember altına düşerek potayı korurlar.
• Tuzak kuran X3 ve X2 çok hızlı geri koşarak savunma pozisyonlarını alırlar.

Bu modelin başarısı, özellikle tuzağa katılmayan oyuncunun top üzerindeki baskı kalitesiyle doğrudan ilgisi vardır.

Yarı Saha Savunmaya Geçişin Temelleri

2-1-2 zone pres, genelde savunmada daha az risk almak isteyen takımların tercih ettiği bir baskı sistemidir. Bu nedenle yarı saha savunmaya dönüş bu düzen içerisinde daha az karmaşıktır.

Avantajları

• Arka tarafta görevli oyuncuların (X4 ve X5) çemberi koruma sorumluluğu savunma dengesinin çabuk kurulmasını sağlar.
• Topa baskı yapan oyuncuya güvenilmesi, tuzaktan çıkan topun tekrar kontrol altına alınmasını mümkün kılar.

Yarı sahaya geçişte tercih edilecek savunmaların arasında:

• Adam adama savunma
• Zone savunma varyasonları (2-1-2, 2-3, 1-3-1 gibi)
• Çapraz baskı yer alabilir.

Çapraz baskı nasıl yapılabilir? Dilerseniz şimdi ona bakalım.

Çapraz Baskı

2-1-2 zone pres sonrası tempoyu devam ettirmek isteyen takımlar için etkili bir yarı saha savunması stratejisidir. Bu sistemde, savunma genelde 3/4 sahaya yayılır ve tuzak amacı gütmeden yarı sahada topun hızını kesmeyi hedefler.

2-1-2 zone presin ardından çapraz baskı yapılmasını öneririm. Böylece rakip takımın süresini azaltmaya çalışmanın yanında oyun süresi eritilebilir.

Çapraz baskı aşağıdaki şemayla incelendiğinde uygulama ilkeleri şöyle sıralanabilir:

• X3 ve X4 topun hızını keser Bunu yaparken tuzak kurmak gibi bir görevleri olmaz. Bunun nedeni, kolay basket yemeyi engellemektir.
• X1 topu savunur. Topu kanatlara yönlendirme becerisi önemlidir.
• X2 "jump to the ball" pozisyonu alarak orta koridoru kapatır.
• X5 çember altına gelerek potayı savunmakla sorumlu olur.
• Oyuncular doğal tuzak fırsatlarını fark ettiklerinde değerlendirebilirler.

Savunma Dengesi ve Uyumun Önemi

Yarı saha savunmasına geçerken, takımın yapısına fiziksel özelliklerine uygun bir savunma sistemi tercih edilmelidir. 2-1-2 zone pres doğası gereği daha az risk içermesinden dolayı yarı saha savunmaya geçişi daha planlı ve etkili kılar.

Çapraz baskıysa presin getirdiği enerjiyi devam ettirir. Elbette her baskı sisteminde olduğu gibi, burada da risk ve ödül dengesi göz önünde bulundurulmalıdır.

2-1-2 zone preste, yarı sahaya geçiş organizasyonundaki savunma dengesi; takım bütünlüğünü koruyup ve pozisyon avantajını sürdürmek açısından kritik öneme sahip olduğu unutulmamalıdır.

Bu yazıyla birlikte 2-1-2 zone presin yapısını bitirdim. Elbette eklenecek daha pek çok nokta vardır. Denemesini yapacak takımların bu eksikleri tamamlaması ümidiyle basketbolla kalın.

2-1-2 Zone Pres Yazıları

• Dizilim ve Roller
• Topa Baskı
• Tuzaklar ve Oyuncuların Sorumlulukları
• Yarı Sahaya Geçiş

Devamını Oku...

2-1-2 Zone Pres | Tuzaklar, Orta ve Arka Taraftaki Oyuncuların Sorumlulukları

 Bu yazıda, 2-1-2 zone pres savunma stratejisinde orta ve arka hatta görev yapan oyuncuların sorumluluklarını ve tuzak kurma mekanizmalarını ele alacağız. Ön hatta görevli oyuncuların topu yönlendirmesiyle etkili tuzaklara dönüşebilir. Gelin süreci adım adım inceleyelim.

Tuzaklar ve Ortadaki Oyuncunun Rolü

Her pozisyonda tuzak kurmak zorunlu değildir. Oyuncular, bu ayırımı bilmek zorundadır. Tuzak, ortadaki oyuncunun (X3) sahadaki durumu analiz ederek verdiği kararlara göre oluşmalıdır. 

Ancak, tuzağın oluşmaması savunmanın başarısız olduğu anlamına gelmez. Çünkü 2-1-2 zone presin iki temel amacı vardır:

• Top kaybı oluşturarak rakibin hücum dengesini bozmak
• Hücum süresini eriterek rakip takımı hataya zorlamak

Eğer rakip rahat paslaşabiliyor ya da kolayca dribling yapabiliyorsa, tuzak oluşturmak çok zor bir hale gelir. Bu nedenle, oyunculara tuzakların ne zaman ve hangi koşullarda kurulacağını öğretmek gerekir. Bu, kolay basket yeme riskini azaltan çok önemli bir detaydır.

Tuzak kurmak için en ideal an, topun yan çizgilere yöneldiği durumlardır. Böyle bir durumda, ortadaki oyuncu (X3) hızlı şekilde topa yönelerek baskıyı artırmalı ve tuzak alanını kapatmalıdır.

Tuzak Yapacak Oyuncuların Görevleri

Tuzakların başarısı, özellikle ortadaki oyuncu (X3) tarafından alınan kararlara bağlıdır. Bu nedenle 2-1-2 zone presin en hassas noktası, X3'ün oyunu okuma becerisidir.

Toplu Oyuncuya Baskı Yapan (X1)

• Toplu oyuncunun ortaya yönelmesini engellemelidir.
• Topun yan çizgiye yönlendirilmesini sağlamalıdır.

Topsuz Oyuncuyu Savunan (X2)

• X3'ün boşalttığı alanı kontrol altında tutmalı ve rotasyonu sağlamalıdır.

Ortadaki Oyuncu (X3)

• Tuzak kurulup kurulmayacağına karar vermelidir.
• Eğer top, yan çizgiye doğru güçlü bir dribling ile taşınıyorsa, topun ilerleyişini kesmelidir.

Taktik Not

Tuzak kurma çalışmaları sırasında, X1'in topu savunurken ayağıyla yan çizgiyi kapatması çok önemlidir Böylece hücum oyuncusunun ilerleme yönü sınırlandırılır ve geçiş alanları daraltılır. 

Tuzak kuracak oyuncular, ideal açıları almalı ve gerektiğinde temasla savunmayı sertleştirmelidir. Ancak unutulmaması gereken ilke şu olmalıdır:

Öncelik; topu çalmak değil, tuzağı kurmaktır.

Arka Taraftaki Oyuncuların Görevleri

2-1-2 zone pres sisteminde arka hatta yer alan oyuncular (genellikle pota altı savunma oyuncularıdır), tuzak kurmada aktif rol oynamazlar. Ancak güvenlik hattı olarak çok kritik görevler üstlenirler:

• Topun yöneldiği alandaki boşlukları hızla kapatmalıdırlar.
• Zayıf taraftaki alanları kontrol altında tutarak çapraz paslara karşı önlem almalılar.
• Gerekirse topun ilerleyişini keserek çember altını savunmalıdırlar.

Sonuç ve Sonraki Adım

2-1-2 zone pres, sadece öndeki baskı oyuncularıyla değil, tüm takımın uyum içinde hareket etmesiyle etkilidir. Ortadaki oyuncunun kararları, ön hattın yönlendirmesi ve arka hattın güvenliği bir bütünlük içinde düşünülmelidir.

Devamında yarı saha savunmaya geçiş süreci gelir. Bu süreci sonraki yazımda adım adım analiz edeceğiz. 

Basketbolun bilgeliğiyle kalmanızı ümit ederim!

Devamını Oku...

2-1-2 Zone Pres | Topa Baskı

 2-1-2 zone preste oyuncuların rollerine uygun şekilde dizilimi gerçekleşdikten sonra topa baskı başlar. Bu noktadaki en önemli unsur, topa etkin şekilde baskının uygulanmasıdır. Top üzerindeki baskı ne kadar yoğun olursa, topu kontrol eden oyuncunun hata yapma ihtimali o kadar artar.

Topa Baskının Unsurları

Topa baskının ana görevi, presin ön tarafındaki iki oyuncuya düşer. Bu oyuncular hem topa baskı yapmak hem de topun orta şeride gitmesini engellemek için çabuk kararlar vermelidirler. Bunu yapmak için şu noktaya dikkat edilmelidir:

Hiçbir oyun kurucu seri paslarda topu takip etmemelidir. Paslaşmalar hızlı gerçekleştiğinde, oyun kurucular topun konumuna göre basketbol sahasında yeni pozisyonlar almalıdır.

Topa Baskının Amaçları

2-1-2 zone pres yapılırken topa baskı yapacak ön taraftaki oyuncuların temel amacı şunlardır:

• Topu yan çizgilere yönlendirmeliler
• Pasların ileri doğru atılmasını zorlamalılar

Eğer top sahanın yan şeridinde ilerliyorsa, mutlaka topun yan çizgiye gitmesi zorlanmalıdır. Bunun için:

• Topa bir kol mesafesinde durulmalı
• Topu kontrol eden oyuncunun sahayı net görmemesi için topa baskı devam etmelidir.

Eğer top orta koridordan ilerliyorsa, ön hattaki iki oyuncunun koordineli baskısıyla top yan kulvarlara yönlendirilmelidir.

Yani; top yan koridordaysa, baskıyla topun yan çizgiye gitmesi zorlanmalıdır. Top merkez hattaysa, iki oyuncunun koordinasyonuyla topun yan şeritlere gitmesi sağlanmalıdır.

Topa Baskının Uygulanması

Şemada görüldüğü gibi top oyuna girdiğinde X1 topu savunur, X2 ise arkada destek konumunda bekler. X1, topa bir kol mesafede durarak hücumu yan çizgilere yönlendirmek için baskı yapar. X2 ise orta şeride yaklaşarak toplu oyuncunun orta kulvara yönelmesini engeller.

Pas Yapıldığında Rotasyon

Pas yapıldığında, bu genelde hücumda topa paralel duran oyuncunun karar çizgisi hamlesi yapmasıyla gerçekleşir, şemada da görüldüğü gibi X2 topa baskı yapan oyuncu olur. X1, yardım konumuna gelerek takım arkadaşının arkasında savunma pozisyonunu alır.

Paslaşmalar yapıldığında ön hattaki oyuncuların rotasyonları top havadayken başlamalıdır. Aksi durumda savunmada zayıflıklar oluşabilir.

Her paslaşmada kural yeniden uygulanmalıdır:

• Topu yan çizgiye yönlendir.
• Eğer ortaya dribling yapılırsa, topsuz oyuncuyu savunan ön taraftaki oyuncu yardıma gitmelidir.
• Hücum ilerledikçe savunma da koordineli bir şekilde gerileyerek 2-1-2 zone presi sürdürmelidir. Ancak amaç unutulmamalıdır:

Topa baskı yaparak hücum oyuncusunu yan çizgiye yönlendirin ve derinlemesine pas atmasını zorlayın.

Bir sonraki yazımda ortadaki oyuncunun görevlerini, tuzakların oluşumunu ve arka taraftaki oyuncuların görevlerini detaylı analiz edeceğiz. O zamana kadar basketbolla kalmanızı ümit ederim.

Devamını Oku...

2-1-2 Zone Pres | Dizilim ve Roller

 Bu yazı serisinde 2-1-2 zone presin ve yarı sahaya geçiş sürecinin nasıl uygulandığını, rakip üzerinde ne gibi tehditler yarattığını anlatacağım. 2-1-2 zone pres, topa baskı oluşturarak top çalmayı hedeflemek amacıyla yapılır.

2-1-2 zone pres, kolay basketi engelleyen doğal bir dizilime sahip olduğu için  geriye dönüşlerde alan savunması ya da adam adama savunmayla devam ettirilebilir.

2-1-2 Zone Presin Dizilişi ve Oyuncu Profilleri

2-1-2 zone presin dizilişi oldukça sadedir. İki oyun kurucu, basketbol sahasının 3/4'ünde iki kanada yerleşir. Basketbol sahasının orta yuvarlak civarında atletik bir oyuncu konumlanır. Geriye kalan iki oyuncuysa savunma sahasında üç sayı çizgisinin üzerinde kanatlarda yerlerini alırlar.

Tam sahada iki oyuncu önde, bir oyuncu ortada ve iki oyuncunun geride yer aldığı için bu dizilişe  2-1-2 zone pres adı verilir. 

Oyuncuların Rolleri

2-1-2 zone presi yapacak oyuncuların rolleri şunlardır:

• Ön taraftaki oyun kurucular
• Ortadaki oyuncu
• Arka taraftaki oyuncular

Ön Taraftaki Oyun Kurucular

Ön tarafta atletik iki oyun kurucunun yer alması, topa baskı yapabilmek için önemli bir noktadır. Bu oyuncuların topu iyi savunan profillerden seçilmesi gereklidir. Topu savunarak kenar çizgilere yönlendirmeyi başaran oyuncuların olması değerlidir. Bu oyuncular 2-1-2 zone pres sırasında tuzakların oluşturulmasında zemin hazırlamakla sorumludurlar.

Ortadaki Oyuncu

2-1-2 zone presi etkili kılan en önemli şey, ortadaki oyuncunun nitelikleridir. Bundan dolayı ortaya yerleştirilecek oyuncunun seçimi kritik bir karar olmaktadır. Bu oyuncu; hızlı karar verebilen, atletik ve oyun görüşü yüksek profile sahip olmalıdır.

Arkadaki Oyuncular

Arkadaki oyuncular, yerleşimi gereği doğal olarak kolay basketleri engelleme sorumluluğunu taşır. Bu oyuncuların temel görevi şunlardır:

• Güvenliği sağlamak
• Rotasyonları yönetmek
• Yapılacak uzun paslaşmalarda pas arası yapmak
• Yardıma yardım konumlarında etkili olmak

Dizilişte yer alacak oyuncuların özellikleri saptandıktan sonra düzen kurulur. Oyuncuların kendi rollerini anlamasıyla birlikte topa baskı süreci başlar.

Bir sonraki yazımda topa baskı sürecinin temel ilkelerinin detaylı analizini ele alacağım. Savunma bilginizin gelişimi için yazı serisini takip etmeyi unutmayın. Sıradaki yazıya kadar basketbolla kalmanızı ümit ederim.

Devamını Oku...

REZBALL | Bir Halkın Basketboldaki Nabzı

 Basketbol bazıları için bir oyun olabilir. Ama bazıları için yaşam biçimidir.  Amerika'nın güneybatısında oynanan rezball sistemi sadece bir oyun değil; bir halkın, bir kültürün, bir felsefenin basketbol sahalarına yansımış halidir.

Rezball, yerli Amerikalıların yaşadığı kasabalarda oynanan basketboldur. Rezball sistemi; onlar için bir yaşam biçimi, direniş, kültür, umut ve kayıplarıdır.

Rezball Oyun Sisteminin Doğuşu

Amerika'nın güneybatısında Navajo, Apache, Pueblo, Lakota, Sioux, Cherokee gibi  Kızılderili halkların yaşadığı topraklarda oynan basketbol; sadece bir oyun değil yerli halkın direnişi ve umudu olarak görülür. Rezball, reservation basketball yani Kızılderililerin yaşadığı küçük kasabalarda oynanan oyun sistemi demektir.

Rezbol yalnızca bir oyun tarzı değil, bir yaşam biçimi, kolektif bir ruh ve bir ritüel olarak önümüze çıkmaktadır.

20. yüzyılın başlarında Kızılderililerin üzerinde uygulanan asimilasyon politikalarına karşı vücut bulmuştur. Kasabalardaki bu yerliler; ana dillerinden ve kültürlerinden koparılmak için bir devlet politikası  geliştirilmiştir. Ancak rezball basketbol sistemiyle Amerikan yerlileri buna karşı bir direniş oluşturdu. Gençler kendilerini basketbolla ifade etmeye başladı.

Rezball, zamanla bir topluluğu ifade etmeye başladı. Navajo'dan Apache'ye kadar basketbolla yapılan direnişler toplumsallık kazandı. Maçlar bir törenin parçası olmaya başladı.

Netflix'te yayınlanan "Rezball" filmi bu kültürü anlatıyor. Bu filmden etkilenerek rezball konusunu araştırdım. İzlemenizi öneririm. Film hem basketbol sahasında hem de saha dışında bir halkın iyileşme çabasını anlatmaktadır. Rezball sadece basketbol maçı değil, aynı zamanda bir yas süreci olarak da ele alınmaktadır. Bir toplumun birlikte iyileşme çabasıdır. Yani basketbolun güçlü birleştirici gücüdür.

Yerli halklar rezball sisteminde çemberi sadece sayı bulmak için değil, acıların paylaşıldığı daireler olarak ele alır. Onlar için her sayı bir yarayı sarar, her ribaunt geleceğe dair bir umudu ifade eder.

Rezball'un Tarihsel Kökleri

Rezball'un temelleri, ABD'nin yerli halka yönelik asimilasyon politikalarına karşı atılmıştır. Yerli halklar ana dillerinden ve geleneklerinden koparılmaya çalışılırken onlar için basketbol bir direniş biçimi olarak ortaya çıktı.

Zamanla onların basketbol sahaları birer sosyal merkez, maçlarıysa birer tören anı oldu. Her maç skordan öte kimliğe, hafızaya ve geleceğe atılan pas oldu. Kendi ana dillerini ve kültürlerini öne çıkararak basketbol oynamaya başladılar.

Basketbolu bir kimliği inşa etmek olarak gördüler. Rezball sistemi onlar için kültürel direnişin, toplumsal birliğin bir parçası oldu. Basketbol onlar için kültürel kimliği sürdürmenin anlamı oldu.

Rezball yerliler için teknik anlamda bir oyun tarzı, kültürel anlamda da kimliklerin tanınması için pratik alan olarak yer edindi.

Rezball Oyun Sistemi Nasıldır?

Rezball, yüksek tempolu, hızlı geçişli, agresif tam saha savunmaya dayalı, sezgisel ve yaratıcı hücum düzenine göre oynanan bir tarza sahiptir. Bu tarz, bir oyun sistemini vurgulamaz; ayrıca bir yaşam biçimini anlatır. Geleneksel basketbol oyununa göre kendince kurallar koyarak oyuna bir felsefe katmaktır. Bunlardan bazıları;

• Süreklilik gösteren doğaçlama bir transation ofense oynanır.
• Tam saha baskıyı bir refleks olarak değerlendirerek yapar.
• Set hücumu yerine sezgilerle oynanan doğaçlama oyunları oynar.
• ISO oyunlarını kişisel değil toplum için yapılan bireysel yaratıcılık olarak görür.
• Kendi içinde hücum süresini belirler. Örneğin top kazanıldığı andan itibaren hücum süresini 7 saniye olarak kullanır.
• Koçlar sadece antrenman yaptırmazlar, onlar ayrıca kültürel rehber ve yapılacak ritüelin yöneticisi olarak değerlendirilir

Rezball oynayan takımlar için verilen mesaj şudur:

Basketbol sadece bir oyun değildir. Baskı gören bir halkın direnerek kendini inşa ettiği kolektif bir ritüeldir.

Bu nedenle rezball sistemini anlamak için sadece oyun planı yetersiz kalır. Seyircilerdeki duygusal anlar, söylenen marşlar ve ritüellerin uygulanması oyuna anlam kazandırır.

Rezball sistemini oynayan takımlar bir şampiyonluğu hedeflemenin ötesinde kendini var etme biçimi olarak görür. Bunun için basketbolu bir oyun tarzı olarak değil, toplumsal hafıza olarak tanımlamaktır. Rezball Amerikan basketbol sisteminde görünmeyen ama derinden hissedilen bir oyundur. Çünkü;

• Her top çalma bir travmanın dışa vurumdur.
• Fastbreak umuda vurgudur.
• Ribaunt bir kimliği sahiplenme mücadelesidir.
• Her sayı kayıpların anılmasıdır.

Rezball oyununu hissetmek gerekir. Çünkü yaşayan bir toplum hafızasıdır. Oyunun ruhuna dair bir şeyler öğrenmek istiyorsak sahalara değil Kızılderili kasabalarında oynanan oyunlara bakmak gerekiyor. Burada basketbol değil hafızalar basketbol oynuyor.

Bir Navajo atasözü der ki; "sessiz ol, toprak seninle konuşacaktır."

Devamını Oku...

WABC | Dünya Basketbol Antrenörleri Birliği

 2010 yılında üyesi olduğum WABC - World Association of Basketball Coaches (Dünya Antrenörleri Birliği), basketbol koçluğunu bir meslekten fazla görerek basketbolu küresel olarak ele alan güçlü bir yapıdır.

WABC'nin temel amacı, basketbol koçlarının becerilerini geliştirerek oyunun kalitesini arttırmaktır. Dünyanın her yerindeki koçların ortak bir vizyonla gelişimlerini sağlamaktır.

WABC'nin Yapısı

WABC, FIBA'nın resmi denetimi ve desteğiyle faaliyet gösterir. Koç gelişimini küresel alanda ele alan bir kuruluştur.

Bu yapının hedefi yalnızca bireysel koç gelişimi değildir. Aynı zamanda basketbolun her seviyede daha kaliteli, daha tutarlı ve daha öğretici olması için basketbol oyununa katkı sağlar.

WABC'nin Temel Faaliyet Alanları

Koçluk Eğitimleri

WABC, dünyanın her yerinde düzenlediği antrenörlük seminerlerinde güncel teknik ve taktik bilgilerini üst düzey koçlarla vermektedir. Hem üst seviyede hem de temel seviyedeki koçlara fırsat eşitliği sunmaya özen gösterir.

Kaynaklar

Koç gelişimindeki sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla, kitap, video ve koçluk programı hazırlayarak erişimi mümkün kılmaya çalışır.

Koç Topluluğu Oluşturmak

WABC kendini yalnızca bir eğitim kurumu olarak görmez. Aynı zamanda bir topluluk olarak görür. Böylece bilgi ve deneyim paylaşımı, koçların etkileşimi ve ortak sorunlara çözüm kültürünü geliştirmeye çalışır.

WABC, FIBA Teknik Komisyonuna görüş ve öneriler sunarak basketbolun gelişim sürecinde doğrudan rol oynar. Bu süreçte WABC Dayanışma Komitesi, uluslararası koçluk deneyimi olan, milli takım koçlarından oluşan bir kadroyla hareket eder.

WABC Üyeliği Nasıl Olur?

A kademe koç lisansı alındıktan sonra TBF ile iletişime geçerek WABC üyeliği için ilgili süreç başlatılır. Daha sonrasında üyelik işlemi gerçekleşip tarafınıza FIBA Coach Lisansı verilmektedir. Kişisel deneyimimle şunları ekleyebilirim.

• Bilgiye ulaşmanın yanısıra, dünyanın farklı yerlerindeki koçlarla aynı zeminde buluşmayı sağlar.
• Eğitim içerikleri sayesinde hem altyapı hem de üst yapı düzeyinde güncel konulara hakimiyet sağlar.
• Koçluğun bir birlik olması için dayanışmayı arttır.

WABC üyeliğim, koçluk yolculuğumun bir rehberi de olmuştur. Basketbola küresel bakmamı, sadece kazanmak değil; öğretmeye ve geliştirmeye de odaklanmamı sağlamıştır.

Basketbolun evrensel dilini konuşan, gelişmeye açık her koça WABC ile tanışmayı önermeyi bir görev olarak görüyorum. WABC içeriklerine erişmek için lütfen bağlantıyı tıklayınız. 

Devamını Oku...

Box-Out ve Önemi

 Box-out, basketbolda savunma ve hücum oyuncularının fiziksel mücadeleye girerek ribaunt  almak için yaptıkları teknik beceri bütünüdür. Oyuncular ribaunt almak için rakibine fiziksel bir engel yaparak rakibin topu kontrol altına almasını engellemeyi amaçlar. Bu amacın gerçekleşmesi için rakiple temas kurularak vücudun rakibinin ve potanın arasına girdiği temel tekniğe box-out denir.

Box Out Nasıl Yapılır?

Box-out basketbolda kazanılabilecek en zor teknik becerilerden biridir. Çünkü çok ciddi bir disipline ihtiyacı vardır. Alışkanlık kazanıldığında etkili box-out yapılmasının ardından ribaunt alınabilir.

Box out tekniğini uygularken "öne pivot" ya da "geriye pivot" adımlaması yapılır. Hangi adımlama tekniğini yaparsanız yapın aşağıdaki noktalara dikkat etmelisiniz:

1. Temas; şut atılırken rakip göz temasıyla tespit edilmelidir. Ardından vücut teması oluşturulmalıdır. Bu temas, kollar bükülü ve açık, dizler bükülü ve sırt rakibe dayanacak şekilde olmalıdır.
2. Denge; ayaklar omuz genişliğinde açık, dizler bükülü ve ağırlık merkezi aşağıda tutularak atletik pozisyon alınmalıdır. Atletik pozisyon, hem dengeyi korur hem de rakibin potaya ilerlemesini engeller.
3. Vücudun rakiple pota arasına girmesi; kalça ve sırt kullanılarak rakip potadan uzaklaştırılmalıdır. Kollar dirseklerden bükülü ve yana açık tutularak alan kazanılır. Böylece rakibin çevrenizden dönmesi hem uzun bir yola neden olacaktır hem de rakip engellenebilecektir.
4. Topa odaklanma; top potadan sekince, box-out pozisyonu terk edilmeden topun yönü takip edilir ve ardından sıçrayarak ribaunt alınır.

Genç basketbolcu adaylarının bu alışkanlıkları kazanmaları için 1e1 ve 2ye2 ribaunt antrenmanları yapmasına ihtiyaç vardır. Box-out hem savunma hem de kritik bir hücum tekniği olduğu için üzerinde önemle durulması gereken bir konudur.

Box-Out'un Zorluğu ve Oyuncular Üzerindeki Etkisi

Box-out, teorik olarak basit görünse de uygulamada süreklilik ve disiplin istediği için çok zor bir beceridir. Özellikle genç basketbolcu adayları, topa odaklanırken rakiplerine box-out yapmayı unuturlar. Bu durum, savunma ribaundunun kaybedilmesine ve hücum takımının ikinci bir şans yakalamasına neden olabilir.

Koçlar, genç basketbolcu adaylarının box-out alışkanlığını zamanla kazandıklarını bilirler. Bundan dolayı box-out alışkanlığı sabırla üzerinde durulması gereken çok zor bir beceri olarak görürler.

Box-out yalnızca teknik bir beceri olarak görülmemelidir. Aynı zamanda zihinsel ve kararlılık gerektiren bir beceridir. Box-out alışkanlığı kazanan genç basketbolcu adayları oyunun farkındalığında önemli bir zihinsel üstünlüğü ele geçirebilir.

Box-Out Alışkanlığı Kazanmak için Öneriler

Genç basketbolcu adaylarının box-out alışkanlığı kazanmaları için aşağıdaki noktalara dikkat etmesi bireysel gelişim göstermeleri adına önemlidir:

1. İlk temas; box-out süreci şut atıldığında rakiple ilk temasın kurulmasıyla başlar. Temasla birlikte dengeli pozisyon almak önemlidir.
2. Vücut dönüşü; temas gerçekleştikten sonra oyuncunun vücudunu rakiple pota arasına koyması gerekir. Vücudun bu dönüşünde yeterince atletik becerilere sahip olan genç basketbolcu adayı, rakibin ribaunt almasını engeller.
3. Rakibin itilmesi; rakip engellendikten sonra kısa ve güçlü adımlamalarla onu potadan uzaklaştırmaya çalışmak ribaunt almak için avantaj sağlar.
4. Topa odaklanma; box-out pozisyonu tamamlandıktan sonra ribaunt almak için top kontrol edilmeye çalışılır.

Bu adımlamaları gerçekleştiren genç basketbolcu adayı, box-out becerilerinde gelişim ve alışkanlıklar kazanmaya başlar.

Bol bol box-out yapmanız ümidiyle, basketbolla kalmanızı dilerim.

Devamını Oku...

Üç Çıta Drilliyle Basketbol

 Genç basketbolcu adaylarının başarıya ulaşmanın temellerinden biri hareket yönleri üzerindeki becerileridir. Genç basketbolcu adaylarının hem hücumda hem de savunmada daha etkili olabilmesi için ileri, geri ve çapraz yönlerde doğru ve etkili hareket etmeleri önemlidir. Bu bağlamda; yön değiştirme, denge, hızlanma ve durma gibi beceriler antrenmanlarda özel olarak ele alınmalıdır.

Basketbolda Hareket Yönlerinin Önemi

Basketbol, sürekli değişkenlik gösteren dinamik bir oyundur. Genç basketbolcuların sahadaki etkinliğini arttırmak için;

1. İleriye ve geriye koşmaları,
2. Yana doğru hızlı kaymalar yapmaları,
3. Açılı yön değişikliklerinde tepki vermeleri,
4. Denge kaybı yaşamadan ani duruş yapmaları gerekir.

Bu özelliklerin gelişimi, küçük yaşlardan itibaren düzenli olarak yapılan atletik hareket becerisi antrenmanlarıyla mümkündür.

Basketbol altyapısında olan oyuncuların, atletik performanslarını arttırmak için antrenman planlamasında çabukluk, koordinasyon, hız gibi becerilerin eklenmesinde fayda olacaktır. Bu süreçte atletik performans koçlarıyla yapılacak antrenmanlar, genç basketbolcu adaylarının hem sakatlık riskini azaltır hem de oyun içindeki verimini üst seviyeye çıkarır.

Benim tavsiyem, kulübün bir atletik performans koçu yoksa; genç basketbolcu adaylarının mutlaka hareket becerisi kavramını kazanmaları için atletik performans koçlarıyla düzenli antrenman yapmaları olacaktır.

Bu konuda altyapıda basketbol oyuncularına yardımcı olmak amacıyla sizlere "Üç Çıta Drilli"nden söz etmek istiyorum.

Üç Çıta Drilli Nedir?

Basketbol altyapısında oynayan oyuncuların hareket yönü becerilerini geliştirmeye yönelik Üç Çıta Drilli, genç basketbolcu adaylarına çok yönlü hareket becerisi kazandırmak amacıyla geliştirilmiştir.

Sahada zikzak şeklinde üç çıta yerleştirilir. Oyuncular, bu çıtalar arasında yönlendirmelere bağlı olarak farklı yönlerde hareket eder. Üç Çıta Drillinin temel hedefleri şunlardır:

1. Yön değiştirme reflekslerini geliştirmek.
2. Koordinasyon becerisini geliştirmek.
3. Denge ve vücut kontrolünü güçlendirmek.
4. Basketbola uygun duruş alışkanlıklarını kazandırmak.

Üç Çıta Drilli alıştırmalarında; genç basketbolcu adayları çıtalar arasında öne ve geriye sprint geçişleri yapar.

Yana kayma ve yön değiştirme becerilerini geliştirir. Savunma pozisyonunda yana hareketler yapılarak leteral hız gelişimi sağlanır.

Oyuncular hem yön hem de hız kombinasyonlarını kontrol ederek dur-koş ve çaprak koşu becerilerini kazanır. Aşağıdaki görselde kullanılabilecek bazı çalışmaları görebilirsiniz.

Üç Çıta Drillinin Antrenmanlara Entegresi

Üç Çıta Drilli, hem bireysel gelişim antrenmanlarında hem de takım antrenmanlarının başında ısınma ve koordinasyon amaçlı olarak kullanılabilir. Antrenmanın seviyesine göre; başlangıç düzeyinde temel çalışmalar, sonrasındaysa reaksiyon içeren; hızlı karar verme ve yön değişikliklerini içeren versiyonlar içerebilir.

Aşağıdaki videoda antrenmanlarda kullandığımız bu versiyonlardan birkaç örneği görebilirsiniz.

Sonuç olarak, basketbolda hareket becerilerinin gelişimi; genç basketbolcu adaylarının karar alma süresi ve reaksiyon gelişimini doğrudan etkiler. Üç Çıta Drilli, genç basketbolcu adaylarına yön bilgisi kazandırmak ve çabukluklarını arttırmak adına etkili bir çalışmadır.

Her yaşa uygun olarak üç çıta drillini dizayn ederek uzun vadede başarının temelini atabilirsiniz. 

Bir sonraki yazıda görüşmek ümidiyle, basketbol hareket becerileriyle kalın.

Devamını Oku...

Topu Savunmaya Giriş | Tepki Drilli

 Basketbolda savunmadan söz ettiğimizde, topu savunmanın önemi ön plana çıkar. Bu yazıda, topu savunmaya girişin temelini oluşturan ve özellikle genç basketbolcu adayları için ugun olan "Tepki Drilli"ni ele alacağım.

Topu Savunmada Yanal Hareketin Önemi

Topu savunacak oyuncu, doğru pozisyonunu aldıktan sonra hücum oyuncusunun ataklarına karşı yanal hareketleri etkin bir şekilde uygulamalıdır. Bu nedenle, close out çalışmaları sırasında yanal hareketlere özel olarak yer verilir.

Top olmadan yapılan tepki drilli, rekabetçi bir ortam yaratarak genç basketbolcu adaylarının hem çevikliğini hem de savunma reflekslerinin gelişmesine yardımcı olur.

Tepki Drilli Nasıl Uygulanır?

1. Genç basketbolcu adayları, dip çizgide ve tepede arka arkaya dizilerek iki grup oluşturur.
2. Dirseklere ve faul çizgisinin orta noktasına birer kuka yerleştirilir.
3. Tepki drilli başladığında, çember altındaki genç basketbolcu adayı orta kukaya koşar. Tepedeki oyuncu da orta kukada bekler.
4. Çember altından gelen oyuncu, sağ veya sol kukaya doğru aniden atak yapar.
5. Tepedeki oyuncu, bu hamleye ayna gibi reaksiyon göstermelidir.
6. Drill dirsekteki kukalar arasında fake ve koşular yapılarak gidip-gelerek sonlandırılır.
7. Hareket tamamlandığında drilli yapan oyuncular rollerini değiştirerek sıra sonuna geçer. Böylece tepki drillinde sıradaki iki oyuncu aynı çalışmayı yapar.

Tepki Drillinin Katkıları

Tepki drilli, hem eğlenceli yapısıyla dikkat çeker hem de aşağıdaki konularda genç basketbolcu adaylarının gelişimine katkı sağlar:

1. Reaksiyon becerilerini geliştirir.
2. Çok yönlü bir çalışma fırsatı sunar.
3. Rekabetçi bir ortam yaratır.
4. Genç basketbolcuları motive eder ve eğlendirir.
5. Çeviklik ve hız gelişimine katkı sağlar.
6. Savunmadaki yanal hareket kabiliyetini geliştirir.
7. Topu savunma becerilerini geliştirir.

Tepki drilli, özellikle genç basketbolcu adaylarının bireysel savunma becerilerini geliştirmek için ideal bir çalışmadır. Topu savunma becerilerinin temelini atmak ve oyuncuların savunmadaki farkındalığını arttırmak için tepki drillinin antrenmanların ısınma bölümüne konmasını öneririm.

Bir sonraki yazıda görüşmek ümidiyle, basketbol dolusu günler dilerim!

Devamını Oku...