Taktik Bilgi | Tam Saha Baskıda Topun Oyuna Girmesi

 Tam saha baskı, özellikle altyapı seviyesindeki genç basketbolcu adaylarının çok zorlandığı bir savunma taktiğidir. Yoğun baskı altında topu oyuna sokmak, doğru yerleşim ve karar verme becerisi gerektirir. Ancak dört temel yerleşim kalıbını bilmek, tam saha baskıyı yönetmenin en etkili yollarındandır.

Tam Saha Baskıya Karşı Dört Temel Yerleşim Kalıbı

Tam saha baskıyla karşılaşan genç basketbolcu adaylarının aşağıdaki dört kalıbı bilmesi başlangıç, hatta orta düzey aşama için yeterli olacaktır:

• Paralel yerleşim ile kat
• Paralel yerleşim ile perdeleme
• Dikey yerleşim ile perdeleme
• Dikey yerleşim ile kat

Bu yerleşim biçimlerini doğru kullanan takımlar, daha topun oyuna girmesiyle birlikte tam saha baskının etkisini ciddi oranda azaltabilir. Akabinde oyunun kendi temposuna uygun şekilde akmasını sağlayabilir.

Bu yerleşimler, özellikle topun güvenli oyuna girişini ve ilk pas bağlantısını kurarak hücum bağlantısını kolaylıkla devam etmesini sağlamaktadır.

Altyapıda baskı neden panik yaratır?

Altyapı seviyesindeki oyuncular henüz oyunu okuma, pas zamanlaması ve saha görüşü becerilerini geliştirme aşamasındadırlar. Bu nedenle tam saha baskı karşısında telaşa kapılmaları doğaldır.

Telaşı ortadan kaldırmak için oyunculara fundamental becerilerini sistemli şekilde kazandırılmakla aşmak mümkündür. Dolayısıyla taktik setlerden önce genç basketbolcu adaylarının şu becerileri kazanması önerilebilir:

• Baskı altında pas açısı yaratma,
• Topun güvenliği ve dribling yönünü kontrol etme,
• Doğru yerleşim ve spacing bilinci aşılama,
• El-göz koordinasyonuyla hızlı karar vermeyi kazandırm.

Bu ilkeler, genç basketbolcu adaylarının baskı karşısında soğukkanlılığını korumalarını sağlar.

Gerçek Oyun Senaryolarıyla Baskı Kırma Çalışmaları

Tam saha baskıyı kırmak için yapılan antrenmanların oyunun gerçek anlarına benzer şekilde planlanması büyük yararlar sağlar. Bu durumlar için aşağıda birkaç senaryoyu paylaşmak istiyorum.

• Sayı sonrasında topun oyuna sokulmasıyla başlayan bir drill ile,
• Savunma ribaundundan sonra baskının oluşacağı bir drill ile,
• Serbest atıştan sonra yerleşen bir baskıyla,
• 2ye2, 3e3, 4e4 gibi küçük grup drilleriyle tam saha baskı çıkışı çalışılabilir.

Bu çalışmalar hem hücum hem savunma açısından farklı konumlarda genç basketbolcu adaylarının doğru yerleşim alışkanlığı kazanmasına yardım eder. Ayrıca oyuncuların oyun farkındalığı ve saha görüşü gelişir.

2025-26 Euroleague sezonundan iki örnekle üst düzeyde tam saha baskıyı kırmanın nasıl yapıldığını gösteren uygulamalar bu yazıda bakacağız. İkinci turda oynanan iki maçtan şu örnekleri analiz edeceğim:

• Dikey yerleşim ile perdeleme - Anadolu Efes vs Hapoel Tel Aviv
• Paralel yerleşim ile kat - Panathinaikos Aktor vs FC Barcelona

Bu örnekler, hem topun oyuna giriş sürecinin hem de spacing düzeninin önemini net biçimde gözler önüne seriyor.

Dikey Yerleşim ile Perdeleme: Efes - Hapoel Örneği

Anadolu Efes, Hapoel'in tam saha baskısına karşı topu oyuna Cordinear (10) ile sokmaya hazırlanır. 

Smits (11), faul çizgisinde dikey perdeleme kurar.

Şehmus (2) pedeyi kullanarak çembere doğru kat eder, ancak savunma önlem alınca kalıbın devamı olan açık alana yönelerek yeniden pas almak ister.

Bu esnada Smits "shape up" yaparak (topa görünmek) pas almak için açı kazanarak pası alır.

Cordinear akabinde sahaya girerek Smits'ten topu geri alır. Ardından Şehmus ve Cordinear paralel olarak ileri hareket ederken, Smit orta koridoru doldurur.

Bu düzen, baskının etkisini minimize eder ve Efes'e geçiş hücumu (transation offense) için şans verir.

Paralel Yerleşim ile Kat: Panathinaikos - Barcelona Örneği

Barcelona, Panathinaikos'un baskısına karşı topu oyuna sokarken Cale (3) topu alır.

Guardlar, Satoransk (13) ve Punter (0) dirseklerde konumlanarak kısa köşelere ani kat yapar.

Satoransky topu aldıktan sonra Cale orta koridoru kullanarak koşar ve kanada geçerek Pera (44)'nın ortaya geçmesiyle rotasyon yaparlar. Punter ise Satoransky ile paralel ileriye doğru hareket eder.

Böylece topu güvenli bir şekilde ileriye taşırlar. Savunma yarı sahada taktik geliştirip ikili sıkıştırma yapsalar da, doğru spcacing sayasinde baskı etkisini yitirir.

Bu örnekler, tam saha baskıyı kırmanın temel prensiplerini başarıyla yansıtır. Her iki örnekte de yarı saha devam ilkeleri vardır. Ancak yarı saha geçiş anını vurgulamak için bu konuya değinmeyeceğim.

Genç Basketbolcu Adaylarına Öneriler

Tam saha baskıya karşı topun oyuna güvenli girişi, yüksek koordinasyon ve takım bilinci gerektirir. Bu becerileri geliştirmek için aşağıdaki çalışmalara yer verilebilir:

• 2'li, 3'lü, 4'lü baskı kırma drilleri içeren tekniklere,
• Orta koridorun kullanılması ve spacing odaklı pas drillerine,
• Zamanlama temelli top alma ve perdeleme koordinasyonu içeren driller.

Küçük gruplarla yapılacak bu tip antrenmanların sayesinde genç basketbolcu adayları şu becerileri kazanacaklardır:

• Tam sahada basketbol oynamanın farkındalığına varırlar.
• Baskı altında karar verme becerileri gelişir.
• Oyunun ritmini kontrol etme becerileri gelişir.

Unutulmamalıdır ki, tam sahada basketbolu öğrenen bir oyuncu, yarı saha basketbolunu çok daha kolay öğrenir ve geliştirebilir.

Tam saha baskı, oyuncuların taktiksel gelişimleri açısından onların düşünme yetisini güçlendirir. Genç basketbolcu adaylarına doğru yerleşim kalıpları ve baskı kırma ilkeleri öğretildiğinde, baskı artık onlar için bir tehdit olmak yerine oyun temposunu yönlendirme şansı olur.

Akıllı oynayarak basketbolla kalmanızı ümit ederim.

Devamını Oku...

Drill: Topum Sende

 Basketbolda en kritik unsurlardan biri top paylaşımı ve oyun içi farkındalıktır. Bu kriterler, hücumda hızlı ve doğru karar vermeyi ve savunmada dengeli yerleşimi sağlar. Topum Sende drilli, genç basketbolcu adaylarının pas zamanlaması, karar verme becerisi ve dikkat seviyelerinin gelişmesini sağlar. 

Topum Sende drillinde aynı zamanda, fastbreak ataklarında coast to coast becerisini desteklerken, transation defense (savunmaya dönüş) konusunda da önemli kazanımlar elde edilmesini sağlar.

Topum Sendeki Temel Amaç

Bu drilldeki temel amaç, genç basketbolcu adaylarının pas becerilerini geliştirmek, açık alan yakaladıklarında dribling kanallarını etkili kullanarak çembere gitmelerini sağlamak ve pozisyonu isabetli bitirişlerle tamamlamalarına yardımcı olmaktır.

Böylece genç basketbolcu adaylarının açık alanda basketbol oyun bilgisi kazandırılmaya çalışılır. Çünkü açık alanda basketbol oynamayı beceren genç oyuncular, yarı saha basketbolunu öğrenmeye başlarlar. Açık alanda basketbol oynamak için ideal bir drill olarak Topum Sende ön plana çıkmaktadır.

Topum Sende'nin Uygulaması

• Oyuncular, orta saha çizgisinde karşılıklı olarak dizilir.
• Karşılıklı oyunculardan birinde top vardır.
• Koçun talimatıyla karşılıklı oyuncular paslaşmaya başlar. Paslaşmalar işaret gelene kadar hızlı olmalıdır.
• Pası veren ve pası alan oyuncuların çabuk refleks göstermesi gerekir.
• Pas trafiği kontrol altında tutularak,; çabuk, kuvvetli ve isabetli pasların yapılması oyuncuların dikkat seviyelerini geliştirir.
• Koçun sinyali beklenirken oyuncuların konsantrasyon ve dayanıklıkları sınanır.
• Koçun sinyaliyle birlikte topa sahip olan oyuncu kendi bulunduğu yarı sahanın çemberine dribling kanalını etkili kullanarak hızlıca çembere gitmelidir.
• Topu kontrol etmeyen oyuncuysa, toplu oyuncuyu ebelemeye (savunmaya geçmeye) çalışır.
• Toplu oyuncu kendisini kovalayandan kaçarak isabetli basket bulmaya çalışır.
• Topum sende drilli, hem rekabetçi hem de eğlenceli bir antrenman ortamıyla oyuna renk katar.

Kazanımlar Nelerdir?

• Fundamental: Oyunculara pas isabeti, top kontrolü, pas hızını ayarlama, dribling kanalını etkili kullanma, fastbreak ve coast to coast becerisi kazandırır. Ayrıca fastbreak sonrası transation defense alışkanlığı kazandırarak hücum-savunma geçişlerini hızlandırır.
• Kondüsyon: Devamlı hareketlilik sayesinde hem zihinsel hem de fiziksel dayanıklık gelişir. Bunun yanı sıra oyuncuların sahadaki farkındalık özellikleri güçlenir.
• Mental: Oyuncuların dikkat dağınıklığını azaltır, oyun içinde "her an hazır olma" bilinci pekişir. Genç basketbolcu adaylarının karar verme süreçlerinde etkili rol oynar.
• Takım Uyumu: Oyuncuların birbirlerini görmesi, duyması ve hissetmesi üzerine kurulu bir paylaşım ortamı sağlar. Paslaşan oyuncular taraflara göre iki takıma ayrıldığında "en çok sayı bulan grubun kazanması" kuralı eklenerek takım ruhu ve rekabetçilik gelişir.

Yaş Gruplarına Göre Uyarlaması

• U12: Oyunun eğlenceli yönünü ortaya konularak grup yarışmaları şeklinde uygulanabilir. 
• U14 ve U16: Hız ve yön değişiklikleri içeren varyasonlarla zorluk seviyesi arttırılır. Örenğin sahaya yerleştirilen kukalarda yön değişikliği yaptırarak geriden gelen oyuncuyla 1e1 oynatmak gibi. 
• Üst seviye: Dar alanda, yüksek tempolu ve süre tutularak uygulama gerçekleştirilebilir. Böylece oyuncuların hız ve dar alanda karar verme becerileri geliştirilir.

Topum sende drilli oyuncuların koordinasyon becerilerini geliştirilmesi sağlanır. Çalışmanın temposu oyuncuların seviyesine bağlı olarak ayarlanabilir. Topum sende drilinde sadece pas becerileri geliştirilmez. Aynı zamanda takım içi iletişimi de güçlendirerek oyuncuların sahadaki farkındalıklarını geliştirir.

Topum Sende drillinde genç basketbolcu adaylarına açık alanda basketbol oynama becerisi kazandırılır. Genç basketbolcu adayları unutmamalıdır ki; açık alanda basketbol oynayan bir oyuncu, yarı saha basketbolunu daha iyi oynar. Açık alan basketbolunu öğrenmek, bireysel gelişim açısından son derece kıymetlidir.

Bir sonraki basketbol eğitim yazısında görüşmek ümidiyle, basketbolla kalın.

Devamını Oku...

Mahmut Şevket Paşa Ortaokulu'nda Basketbolun Yükselişi

 Mahmut Şevket Paşa Okuluna geldiğim ilk gün, öğrencilerin gözlerindeki merak ve enerji bana yeni bir ilham verdi. Kurtuluş Anadolu Lisesi'nden görevlendirmeyle geldiğim bu yeni okulumda, deneyimlerimi yeni öğrencilerime aktarma fırsatı bulmak, benim için heyecan verici bir başlangıç oldu.

Mahmut Şevket Paşa Ortaokulu'nun Spor Potansiyeli

Okulumuz, güçlü öğretmen kadrosu, öğrencilerin yüksek enerjisiyle spora çok ilgili öğrencileri barındırmaktadır. Beden eğitimi derslerinde öğrencilerin aktif katılımı oldukça yüksek seviyelerdedir. Basketbol takım seçmelerine 200'den fazla öğrencinin başvurması bu durumu kanıtlar niteliktedir. Böyle bir ilgi karşısında durumu kadar doğru değerlendirmem gerektiği sorumluluğunu üzerime yüklemektedir.

Okulda dört beden eğitimi öğretmenin yoğun ders programının yanı sıra; sınıflar arası turnuvalar, kulüp takımları ve okul takımlarının düzenli çalışmalarıyla okulda ilk amaç olarak spor ve basketbol kültürü yaratmayı düşünmekteyim.

Basketbolun Öğrencilerime Katacağı Değer

Benim için basketbol yalnızca bir oyun değildir. Disiplin, takım ruhu, dayanışma ve mücadele demektir. Bu değerleri Mahmut Şevket Ortaokulu öğrencilerine kazandırmak, onların hem sahada hem hayatta daha güçlü bireyler olmalarını sağlayacak.

Bun minvalde, küçükler ve yıldızlar kategorisinde kız ve erkek basketbol takımlarıyla okul liglerinde ve kulüp müsabakalarında sergileyerek öğrencilerin profesyonel basketbol eğitimi alma imkanı kazanmalarını sağlamaya çalışacağım.

Hedefim, Mahmut Şevket Paşa Ortaokulu'nu Şişli'de ve İstanbul'da sporda örnek gösterilen bir okul haline getirmek olacaktır. Çocuklarımızın özgüvenini büyütmek, sporla sosyal becerilerini geliştirmek ve onları geleceğe hazırlamak olacaktır.

Sporla Güçlü Bir Gelecek

Mahmut Şevket Paşa Ortaokulu'na görevlendirilmiş olmak, bana yeni bir motivasyon kazandırdı. Burada öğrencilerimin spor hayallerine eşlik etmek, onlara yol göstermek ve basketbolun sihirli gücüyle hayatlarına değer katmak için sabırsızlanıyorum.

Sevgiyle, sporla ve basketbolun enerjisiyle, hoş buldum.

Devamını Oku...

XOX Drill

 Bireysel gelişim sadece temel becerileri çalışmakla olmaz. Kondüsyon, mental dayanıklık ve iletişim becerileri de büyük bir öneme sahiptir. Tam bu noktada XOX drill, spor okulundan A takım seviyesine kadar her yaş grubunda uygulanabilen, eğlenceli ve yarışmacı bir yapısıyla genç basketbolcuların gelişimine katkı sunan bir çalışmadır.

XOX Drillinin Hikayesi

XOX drilli, bir A takımın kondüsyon antrenmanını izlerken esinlendim. Aslında XOX oyununu (tic-tac-toe)  basketbola uyarlayarak eğlenceli bir hale getirdim. Daha önce de blogumda belirttiğim gibi, farklı spor dallarında kullanılan birçok drill düzenlenerek basketbola uygun hale geldiğinde ortaya çok verimli antrenman içerikleri çıkartılabiliyor.

Daha önce blogumda buna benzer pek çok drilli anlatmıştım. Basketbol Eğitimi sekmesinde buna benzer pek çok drill bulabilirsiniz.

XOX Drilli Nasıl Hazırlanır?

Drilli uygulamadan önce takımı iki gruba ayırmalısınız. Örneğin Kırmızı Takım ve Sarı Takım. Orta sahaya da XOX oynamak için 9 karelik bir alan yerleştirin. Ayrıca 3 kırmızı ve 3 sarı kukanın XOX alanının yanına konması gerekir.

Oyunun kuralı basittir: XOX oyununun orjinalinde olduğu gibi yatay, dikey ya da çapraz şekilde üç hamle yapan takım galip gelir.

Drill XOX'in Uygulama Adımları

• Takımlar karşılıklı olarak dip çizgide arka arkaya sıralanır.
• Oyunda her takımda 1 basketbol topu vardır.
• Takımların önünde yan çizgiye yakın kedi merdiveni (agilitiy ladder) yerleştirilir.
• Baştaki oyuncu basketbol topuyla kedi merdiveninde koçun belirlediği hareketi uygular.
• Oyuncu, dribling yaparak takımın çaprazındaki kanattan üç sayı çizgisinde şut atar.
• Şut atan oyuncu ribaunt aldıktan sonra topu sıradaki oyuncuya verir. Eğer şut isabetli olmuşsa, oyuncu XOX platformuna takımına ait bir kukayı yerleştirir.
• Oyun boyunca takımlar, üçer kukayı yatay, dikey veya çapraz olarak dizmeye çalışır.
• Eğer üçlü hat oluşturulamazsa, sayı bulan oyuncular platformdaki takımına ait kukalardan birini alarak boş bir kareye koyarak üçlü hattı tamamlamaya çalışırlar.
• Oyunu kazanan takım üçlü hattı oluşturan takım olur. Kaybeden takımaysa örneğin "intihar drilli (suicide drill)" yaptırılır.

XOX Drillinin Kazandırdıkları

• Fundamental gelişimi: Şut, ribaund pas vb becerileri oyun içerisinde kazandırabilirsiniz.
• Kondüsyon: Sürekli hareket, sprint ve tekrar sayesinde kondüsyon gelişiri.
• İletişim: Takım içi koordinasyon ve iletişim gelişir.
• Mental dayanıklık: Oyunun yarışmacı yapısı sayesinde karar verme ve baskı altında doğru hamle yapma becerisi artar.

XOX Drill, hem eğlenceli hem de öğretici yapısıyla spor okulundan A takıma kadar her seviyede kullanılabilecek bir çalışmadır. Bu çalışmayı uygulayacak ekiplere şimdiden iyi eğlenceler diyerek basketbolla kalmanızı ümit ederim.

Devamını Oku...

Özel Olimpiyatlar Türkiye 2025 Ulusal Basketbol Oyunları | Sporun Gücü ve Dostluğun Peşinden

 2025 yılı, Özel Olimpiyatlar Türkiye için bir başka unutulmaz yıl oldu. 17-18 Eylül tarihlerinde Antalya'nın Belek Üniversitesi Spor Tesisleri, sadece basketbol heyecanını değil, aynı zamanda dostluk ve dayanışma ruhunu da bir araya getirdi. Ulusal Karma Basketbol Oyunları, özel gereksinimli bireylerin spor aracılığıyla toplumla kaynaşmalarını sağlayan bir etkinlik olarak adından söz ettirdi.

Bu özel etkinlikte, ben ve Hikmet Ercan, basketbol teknik branş sorumluları olarak görev alırken, turnuvanın düzenlenmesinde büyük bir özveriyle çalıştık. 12 ilden 16 erkek ve 6 kadın karma basketbol takımı, bu yılki turnuvaya katılmak için Antalya'ya geldi. Toplamda 100 özel sporcu, 25 partner sporcu ve 30 antrenör, basketbol heyecanını doyasıya yaşadılar.

Katılımcılar ve Heyecan Dolu Turnuva Süreci

Turnuvanın ilk günü, sporcuların yeteneklerini sergilemesi ve ulusal karma basketbol takımı adaylarının seçilmesi açısından oldukça önemli bir anlam taşıdı. Sporcular, sadece takım başarılarıyla değil, bireysel yetenekleriyle de dikkat çekti. Turnuva, izleyicilere tempolu, heyecan dolu ve eğlenceli anlar yaşatırken, sporcuların tüm çabalarını bir araya getirerek sahada gösterdikleri azim de gözlerden kaçmadı.

Yalova'dan İzmir'e, Balıkesir'den Antalya'ya kadar birçok şehirden gelen özel ve partner sporcular, kendilerini gösterme fırsatı buldu. Maçlar sırasında duygu yüklü anlar yaşanırken, her bir sporcu farklı yetenekleriyle izleyicilerin kalbinde yer edindi.

Ulusal Karma Basketbol Takımı Adayları Belli Oldu

Erkekler:

• Abdullah (Bursa)
• Efe (Ankara)
• İbrahim (İzmir)
• Emre (İzmir)
• Yunus Emre (Denizli)
• Ali (Balıkesir)
• Mehmet (Balıkesir)
• Fuat (Yalova)
• Celal (Adana)
• Burak (Adana)
• Miraç (İzmir)
• Mehmet Ali (Antalya)
• Mert (Antalya)
• Sercan (Yalova)

Kadınlar:

• Bilge (Yalova)
• Meryem (Yalova)
• Rümeysa (İstanbul)
• Elif (İstanbul)
• Ceren (İstanbul)

Bu özel sporcular, sadece madalyalarla değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık yaratmaya da katkı sağladılar. Her bir sporcunun azmi, sadece kendi başarılarını değil, özel sporcuların da sosyal hayata katılımını pekiştiren birer simge haline geldi.

Sosyal Sorumluluk

Özel Olimpiyatlar Türkiye'nin gerçekleştirdiği bu etkinliklerin ardında, görev aldığım bu sosyal sorumluluk projesine dikkat çekmek amaçlarımdan biri olmaktadır. Özel Olimpiyatlar Türkiye bünyesinde, özel sporcular spor aracılığıyla toplumsal hayata katılımlarını artırmayı hedefleyen bir proje olarak karma basketbol öne çıkmaktadır. 

Karma Basketbol gibi projelerle, hem özel hem de partner bireylerin bir arada spor yaparak dostluk kurmalarını sağlayan bir platform yaratmaya çalışıyoruz. Bu tür projeler, toplumsal farkındalığın artmasına ve engellerin aşılmasına büyük katkı sağlıyor.

Sonuç: Sporun Gücü

Ulusal Basketbol Oyunları, sadece bir spor etkinliği olmanın çok ötesine geçti. Bu organizasyon, özel sporcular sosyal yaşama aktif bir şekilde katılmasını sağlayarak, toplumsal farkındalığı artırmayı amaçlıyor. Özel Olimpiyatlar Türkiye, her yıl daha fazla katılımcı ve destekçiyle bu süreci devam ettiriyor. 2025 yılı da gösterdi ki, sporun gücü dostluk ve dayanışma için gerçekten bir köprü olabiliyor.

"Bana kazanma şansı verin, kazanamazsam bile çabamda cesur olmama yardımcı olun."

Devamını Oku...