Taktik Bilgi | Tam Saha Baskıda Topun Oyuna Girmesi

 Tam saha baskı, özellikle altyapı seviyesindeki genç basketbolcu adaylarının çok zorlandığı bir savunma taktiğidir. Yoğun baskı altında topu oyuna sokmak, doğru yerleşim ve karar verme becerisi gerektirir. Ancak dört temel yerleşim kalıbını bilmek, tam saha baskıyı yönetmenin en etkili yollarındandır.

Tam Saha Baskıya Karşı Dört Temel Yerleşim Kalıbı

Tam saha baskıyla karşılaşan genç basketbolcu adaylarının aşağıdaki dört kalıbı bilmesi başlangıç, hatta orta düzey aşama için yeterli olacaktır:

• Paralel yerleşim ile kat
• Paralel yerleşim ile perdeleme
• Dikey yerleşim ile perdeleme
• Dikey yerleşim ile kat

Bu yerleşim biçimlerini doğru kullanan takımlar, daha topun oyuna girmesiyle birlikte tam saha baskının etkisini ciddi oranda azaltabilir. Akabinde oyunun kendi temposuna uygun şekilde akmasını sağlayabilir.

Bu yerleşimler, özellikle topun güvenli oyuna girişini ve ilk pas bağlantısını kurarak hücum bağlantısını kolaylıkla devam etmesini sağlamaktadır.

Altyapıda baskı neden panik yaratır?

Altyapı seviyesindeki oyuncular henüz oyunu okuma, pas zamanlaması ve saha görüşü becerilerini geliştirme aşamasındadırlar. Bu nedenle tam saha baskı karşısında telaşa kapılmaları doğaldır.

Telaşı ortadan kaldırmak için oyunculara fundamental becerilerini sistemli şekilde kazandırılmakla aşmak mümkündür. Dolayısıyla taktik setlerden önce genç basketbolcu adaylarının şu becerileri kazanması önerilebilir:

• Baskı altında pas açısı yaratma,
• Topun güvenliği ve dribling yönünü kontrol etme,
• Doğru yerleşim ve spacing bilinci aşılama,
• El-göz koordinasyonuyla hızlı karar vermeyi kazandırm.

Bu ilkeler, genç basketbolcu adaylarının baskı karşısında soğukkanlılığını korumalarını sağlar.

Gerçek Oyun Senaryolarıyla Baskı Kırma Çalışmaları

Tam saha baskıyı kırmak için yapılan antrenmanların oyunun gerçek anlarına benzer şekilde planlanması büyük yararlar sağlar. Bu durumlar için aşağıda birkaç senaryoyu paylaşmak istiyorum.

• Sayı sonrasında topun oyuna sokulmasıyla başlayan bir drill ile,
• Savunma ribaundundan sonra baskının oluşacağı bir drill ile,
• Serbest atıştan sonra yerleşen bir baskıyla,
• 2ye2, 3e3, 4e4 gibi küçük grup drilleriyle tam saha baskı çıkışı çalışılabilir.

Bu çalışmalar hem hücum hem savunma açısından farklı konumlarda genç basketbolcu adaylarının doğru yerleşim alışkanlığı kazanmasına yardım eder. Ayrıca oyuncuların oyun farkındalığı ve saha görüşü gelişir.

2025-26 Euroleague sezonundan iki örnekle üst düzeyde tam saha baskıyı kırmanın nasıl yapıldığını gösteren uygulamalar bu yazıda bakacağız. İkinci turda oynanan iki maçtan şu örnekleri analiz edeceğim:

• Dikey yerleşim ile perdeleme - Anadolu Efes vs Hapoel Tel Aviv
• Paralel yerleşim ile kat - Panathinaikos Aktor vs FC Barcelona

Bu örnekler, hem topun oyuna giriş sürecinin hem de spacing düzeninin önemini net biçimde gözler önüne seriyor.

Dikey Yerleşim ile Perdeleme: Efes - Hapoel Örneği

Anadolu Efes, Hapoel'in tam saha baskısına karşı topu oyuna Cordinear (10) ile sokmaya hazırlanır. 

Smits (11), faul çizgisinde dikey perdeleme kurar.

Şehmus (2) pedeyi kullanarak çembere doğru kat eder, ancak savunma önlem alınca kalıbın devamı olan açık alana yönelerek yeniden pas almak ister.

Bu esnada Smits "shape up" yaparak (topa görünmek) pas almak için açı kazanarak pası alır.

Cordinear akabinde sahaya girerek Smits'ten topu geri alır. Ardından Şehmus ve Cordinear paralel olarak ileri hareket ederken, Smit orta koridoru doldurur.

Bu düzen, baskının etkisini minimize eder ve Efes'e geçiş hücumu (transation offense) için şans verir.

Paralel Yerleşim ile Kat: Panathinaikos - Barcelona Örneği

Barcelona, Panathinaikos'un baskısına karşı topu oyuna sokarken Cale (3) topu alır.

Guardlar, Satoransk (13) ve Punter (0) dirseklerde konumlanarak kısa köşelere ani kat yapar.

Satoransky topu aldıktan sonra Cale orta koridoru kullanarak koşar ve kanada geçerek Pera (44)'nın ortaya geçmesiyle rotasyon yaparlar. Punter ise Satoransky ile paralel ileriye doğru hareket eder.

Böylece topu güvenli bir şekilde ileriye taşırlar. Savunma yarı sahada taktik geliştirip ikili sıkıştırma yapsalar da, doğru spcacing sayasinde baskı etkisini yitirir.

Bu örnekler, tam saha baskıyı kırmanın temel prensiplerini başarıyla yansıtır. Her iki örnekte de yarı saha devam ilkeleri vardır. Ancak yarı saha geçiş anını vurgulamak için bu konuya değinmeyeceğim.

Genç Basketbolcu Adaylarına Öneriler

Tam saha baskıya karşı topun oyuna güvenli girişi, yüksek koordinasyon ve takım bilinci gerektirir. Bu becerileri geliştirmek için aşağıdaki çalışmalara yer verilebilir:

• 2'li, 3'lü, 4'lü baskı kırma drilleri içeren tekniklere,
• Orta koridorun kullanılması ve spacing odaklı pas drillerine,
• Zamanlama temelli top alma ve perdeleme koordinasyonu içeren driller.

Küçük gruplarla yapılacak bu tip antrenmanların sayesinde genç basketbolcu adayları şu becerileri kazanacaklardır:

• Tam sahada basketbol oynamanın farkındalığına varırlar.
• Baskı altında karar verme becerileri gelişir.
• Oyunun ritmini kontrol etme becerileri gelişir.

Unutulmamalıdır ki, tam sahada basketbolu öğrenen bir oyuncu, yarı saha basketbolunu çok daha kolay öğrenir ve geliştirebilir.

Tam saha baskı, oyuncuların taktiksel gelişimleri açısından onların düşünme yetisini güçlendirir. Genç basketbolcu adaylarına doğru yerleşim kalıpları ve baskı kırma ilkeleri öğretildiğinde, baskı artık onlar için bir tehdit olmak yerine oyun temposunu yönlendirme şansı olur.

Akıllı oynayarak basketbolla kalmanızı ümit ederim.

Paylaş: