2-1-2 Zone Pres | Yarı Sahaya Geçiş

 2-1-2 zone pres taktiğinin başarısız olması durumda, hızlı ve organize bir şekilde yarı saha savunmasına geçiş büyük önem taşır. Yarı sahaya geçişin temel ilkeleri, tuzağa katılmayan üç oyuncunun topa yönelmesi ve tuzakta yer alan iki oyuncunun geriye hızla koşarak pozisyonlarını almalıdır.

Yarı Sahaya Geçiş

Aşağıdaki şema, 2-1-2 zone presin kırılması durumunda uygulanması gereken savunma davranışlarını göstermektedir.

Yarı Sahaya Geçiş

  • X1 topa baskı yapar.
  • X4 ve X5 çember altına düşerek potayı korurlar.
  • Tuzak kuran X3 ve X2 çok hızlı geri koşarak savunma pozisyonlarını alırlar.
Bu modelin başarısı, özellikle tuzağa katılmayan oyuncunun top üzerindeki baskı kalitesiyle doğrudan ilgisi vardır.

Yarı Saha Savunmaya Geçişin Temelleri

2-1-2 zone pres, genelde savunmada daha az risk almak isteyen takımların tercih ettiği bir baskı sistemidir. Bu nedenle yarı saha savunmaya dönüş bu düzen içerisinde daha az karmaşıktır.

Avantajları

  • Arka tarafta görevli oyuncuların (X4 ve X5) çemberi koruma sorumluluğu savunma dengesinin çabuk kurulmasını sağlar.
  • Topa baskı yapan oyuncuya güvenilmesi, tuzaktan çıkan topun tekrar kontrol altına alınmasını mümkün kılar.
Yarı sahaya geçişte tercih edilecek savunmaların arasında:
  • Adam adama savunma
  • Zone savunma varyasonları (2-1-2, 2-3, 1-3-1 gibi)
  • Çapraz baskı yer alabilir.

Çapraz baskı nasıl yapılabilir? Dilerseniz şimdi ona bakalım.

Çapraz Baskı

2-1-2 zone pres sonrası tempoyu devam ettirmek isteyen takımlar için etkili bir yarı saha savunması stratejisidir. Bu sistemde, savunma genelde 3/4 sahaya yayılır ve tuzak amacı gütmeden yarı sahada topun hızını kesmeyi hedefler.

2-1-2 zone presin ardından çapraz baskı yapılmasını öneririm. Böylece rakip takımın süresini azaltmaya çalışmanın yanında oyun süresi eritilebilir.

Çapraz baskı aşağıdaki şemayla incelendiğinde uygulama ilkeleri şöyle sıralanabilir:

Çapraz Baskı

Çapraz Baskı

  • X3 ve X4 topun hızını keser Bunu yaparken tuzak kurmak gibi bir görevleri olmaz. Bunun nedeni, kolay basket yemeyi engellemektir.
  • X1 topu savunur. Topu kanatlara yönlendirme becerisi önemlidir.
  • X2 "jump to the ball" pozisyonu alarak orta koridoru kapatır.
  • X5 çember altına gelerek potayı savunmakla sorumlu olur.
  • Oyuncular doğal tuzak fırsatlarını fark ettiklerinde değerlendirebilirler.

Savunma Dengesi ve Uyumun Önemi

Yarı saha savunmasına geçerken, takımın yapısına fiziksel özelliklerine uygun bir savunma sistemi tercih edilmelidir. 2-1-2 zone pres doğası gereği daha az risk içermesinden dolayı yarı saha savunmaya geçişi daha planlı ve etkili kılar.

Çapraz baskıysa presin getirdiği enerjiyi devam ettirir. Elbette her baskı sisteminde olduğu gibi, burada da risk ve ödül dengesi göz önünde bulundurulmalıdır.

2-1-2 zone preste, yarı sahaya geçiş organizasyonundaki savunma dengesi; takım bütünlüğünü koruyup ve pozisyon avantajını sürdürmek açısından kritik öneme sahip olduğu unutulmamalıdır.

Bu yazıyla birlikte 2-1-2 zone presin yapısını bitirdim. Elbette eklenecek daha pek çok nokta vardır. Denemesini yapacak takımların bu eksikleri tamamlaması ümidiyle basketbolla kalın.

2-1-2 Zone Pres Yazıları

spacer

2-1-2 Zone Pres | Tuzaklar, Orta ve Arka Taraftaki Oyuncuların Sorumlulukları

 Bu yazıda, 2-1-2 zone pres savunma stratejisinde orta ve arka hatta görev yapan oyuncuların sorumluluklarını ve tuzak kurma mekanizmalarını ele alacağız. Ön hatta görevli oyuncuların topu yönlendirmesiyle etkili tuzaklara dönüşebilir. Gelin süreci adım adım inceleyelim.

2-1-2 Zone Pres | Tuzaklar ve Roller

Tuzaklar ve Ortadaki Oyuncunun Rolü

Her pozisyonda tuzak kurmak zorunlu değildir. Oyuncular, bu ayırımı bilmek zorundadır. Tuzak, ortadaki oyuncunun (X3) sahadaki durumu analiz ederek verdiği kararlara göre oluşmalıdır. 

Ancak, tuzağın oluşmaması savunmanın başarısız olduğu anlamına gelmez. Çünkü 2-1-2 zone presin iki temel amacı vardır:
  • Top kaybı oluşturarak rakibin hücum dengesini bozmak
  • Hücum süresini eriterek rakip takımı hataya zorlamak
Eğer rakip rahat paslaşabiliyor ya da kolayca dribling yapabiliyorsa, tuzak oluşturmak çok zor bir hale gelir. Bu nedenle, oyunculara tuzakların ne zaman ve hangi koşullarda kurulacağını öğretmek gerekir. Bu, kolay basket yeme riskini azaltan çok önemli bir detaydır.

Tuzak kurmak için en ideal an, topun yan çizgilere yöneldiği durumlardır. Böyle bir durumda, ortadaki oyuncu (X3) hızlı şekilde topa yönelerek baskıyı artırmalı ve tuzak alanını kapatmalıdır.

Tuzak Yapacak Oyuncuların Görevleri

Tuzakların başarısı, özellikle ortadaki oyuncu (X3) tarafından alınan kararlara bağlıdır. Bu nedenle 2-1-2 zone presin en hassas noktası, X3'ün oyunu okuma becerisidir.

Toplu Oyuncuya Baskı Yapan (X1)

  • Toplu oyuncunun ortaya yönelmesini engellemelidir.
  • Topun yan çizgiye yönlendirilmesini sağlamalıdır.
2-1-2 Zone Press

Topsuz Oyuncuyu Savunan (X2)

  • X3'ün boşalttığı alanı kontrol altında tutmalı ve rotasyonu sağlamalıdır.
2-1-2 Zone Press

Ortadaki Oyuncu (X3)

  • Tuzak kurulup kurulmayacağına karar vermelidir.
  • Eğer top, yan çizgiye doğru güçlü bir dribling ile taşınıyorsa, topun ilerleyişini kesmelidir.
Tuzak

Taktik Not

Tuzak kurma çalışmaları sırasında, X1'in topu savunurken ayağıyla yan çizgiyi kapatması çok önemlidir Böylece hücum oyuncusunun ilerleme yönü sınırlandırılır ve geçiş alanları daraltılır. 

Tuzak kuracak oyuncular, ideal açıları almalı ve gerektiğinde temasla savunmayı sertleştirmelidir. Ancak unutulmaması gereken ilke şu olmalıdır:

Öncelik; topu çalmak değil, tuzağı kurmaktır.

Arka Taraftaki Oyuncuların Görevleri

2-1-2 zone pres sisteminde arka hatta yer alan oyuncular (genellikle pota altı savunma oyuncularıdır), tuzak kurmada aktif rol oynamazlar. Ancak güvenlik hattı olarak çok kritik görevler üstlenirler:
  • Topun yöneldiği alandaki boşlukları hızla kapatmalıdırlar.
  • Zayıf taraftaki alanları kontrol altında tutarak çapraz paslara karşı önlem almalılar.
  • Gerekirse topun ilerleyişini keserek çember altını savunmalıdırlar.
2-1-2 Zone Press

2-1-2 Zone Press

Sonuç ve Sonraki Adım

2-1-2 zone pres, sadece öndeki baskı oyuncularıyla değil, tüm takımın uyum içinde hareket etmesiyle etkilidir. Ortadaki oyuncunun kararları, ön hattın yönlendirmesi ve arka hattın güvenliği bir bütünlük içinde düşünülmelidir.

Devamında yarı saha savunmaya geçiş süreci gelir. Bu süreci sonraki yazımda adım adım analiz edeceğiz. 

Basketbolun bilgeliğiyle kalmanızı ümit ederim!
spacer

2-1-2 Zone Pres | Topa Baskı

 2-1-2 zone preste oyuncuların rollerine uygun şekilde dizilimi gerçekleşdikten sonra topa baskı başlar. Bu noktadaki en önemli unsur, topa etkin şekilde baskının uygulanmasıdır. Top üzerindeki baskı ne kadar yoğun olursa, topu kontrol eden oyuncunun hata yapma ihtimali o kadar artar.


2-1-2 Zonep Pres | Topa Baskı

Topa Baskının Unsurları

Topa baskının ana görevi, presin ön tarafındaki iki oyuncuya düşer. Bu oyuncular hem topa baskı yapmak hem de topun orta şeride gitmesini engellemek için çabuk kararlar vermelidirler. Bunu yapmak için şu noktaya dikkat edilmelidir:

Hiçbir oyun kurucu seri paslarda topu takip etmemelidir. Paslaşmalar hızlı gerçekleştiğinde, oyun kurucular topun konumuna göre basketbol sahasında yeni pozisyonlar almalıdır.

Topa Baskının Amaçları

2-1-2 zone pres yapılırken topa baskı yapacak ön taraftaki oyuncuların temel amacı şunlardır:
  • Topu yan çizgilere yönlendirmeliler
  • Pasların ileri doğru atılmasını zorlamalılar
Eğer top sahanın yan şeridinde ilerliyorsa, mutlaka topun yan çizgiye gitmesi zorlanmalıdır. Bunun için:
  • Topa bir kol mesafesinde durulmalı
  • Topu kontrol eden oyuncunun sahayı net görmemesi için topa baskı devam etmelidir.
Eğer top orta koridordan ilerliyorsa, ön hattaki iki oyuncunun koordineli baskısıyla top yan kulvarlara yönlendirilmelidir.

Yani; top yan koridordaysa, baskıyla topun yan çizgiye gitmesi zorlanmalıdır. Top merkez hattaysa, iki oyuncunun koordinasyonuyla topun yan şeritlere gitmesi sağlanmalıdır.

Topa Baskının Uygulanması

Topa Baskı

Şemada görüldüğü gibi top oyuna girdiğinde X1 topu savunur, X2 ise arkada destek konumunda bekler. X1, topa bir kol mesafede durarak hücumu yan çizgilere yönlendirmek için baskı yapar. X2 ise orta şeride yaklaşarak toplu oyuncunun orta kulvara yönelmesini engeller.

Pas Yapıldığında Rotasyon

Topa Baskı

Pas yapıldığında, bu genelde hücumda topa paralel duran oyuncunun karar çizgisi hamlesi yapmasıyla gerçekleşir, şemada da görüldüğü gibi X2 topa baskı yapan oyuncu olur. X1, yardım konumuna gelerek takım arkadaşının arkasında savunma pozisyonunu alır.

Paslaşmalar yapıldığında ön hattaki oyuncuların rotasyonları top havadayken başlamalıdır. Aksi durumda savunmada zayıflıklar oluşabilir.

Her paslaşmada kural yeniden uygulanmalıdır:

  • Topu yan çizgiye yönlendir.
  • Eğer ortaya dribling yapılırsa, topsuz oyuncuyu savunan ön taraftaki oyuncu yardıma gitmelidir.
  • Hücum ilerledikçe savunma da koordineli bir şekilde gerileyerek 2-1-2 zone presi sürdürmelidir. Ancak amaç unutulmamalıdır:
Topa baskı yaparak hücum oyuncusunu yan çizgiye yönlendirin ve derinlemesine pas atmasını zorlayın.

Bir sonraki yazımda ortadaki oyuncunun görevlerini, tuzakların oluşumunu ve arka taraftaki oyuncuların görevlerini detaylı analiz edeceğiz. O zamana kadar basketbolla kalmanızı ümit ederim.
spacer

2-1-2 Zone Pres | Dizilim ve Roller

 Bu yazı serisinde 2-1-2 zone presin ve yarı sahaya geçiş sürecinin nasıl uygulandığını, rakip üzerinde ne gibi tehditler yarattığını anlatacağım. 2-1-2 zone pres, topa baskı oluşturarak top çalmayı hedeflemek amacıyla yapılır.

2-1-2 zone pres, kolay basketi engelleyen doğal bir dizilime sahip olduğu için  geriye dönüşlerde alan savunması ya da adam adama savunmayla devam ettirilebilir.

2-1-2 Zone Pres

2-1-2 Zone Presin Dizilişi ve Oyuncu Profilleri

2-1-2 zone presin dizilişi oldukça sadedir. İki oyun kurucu, basketbol sahasının 3/4'ünde iki kanada yerleşir. Basketbol sahasının orta yuvarlak civarında atletik bir oyuncu konumlanır. Geriye kalan iki oyuncuysa savunma sahasında üç sayı çizgisinin üzerinde kanatlarda yerlerini alırlar.

Tam sahada iki oyuncu önde, bir oyuncu ortada ve iki oyuncunun geride yer aldığı için bu dizilişe  2-1-2 zone pres adı verilir. 

Oyuncuların Rolleri

2-1-2 zone presi yapacak oyuncuların rolleri şunlardır:
  • Ön taraftaki oyun kurucular
  • Ortadaki oyuncu
  • Arka taraftaki oyuncular
2-1-2 Dizilim

Ön Taraftaki Oyun Kurucular

Ön tarafta atletik iki oyun kurucunun yer alması, topa baskı yapabilmek için önemli bir noktadır. Bu oyuncuların topu iyi savunan profillerden seçilmesi gereklidir. Topu savunarak kenar çizgilere yönlendirmeyi başaran oyuncuların olması değerlidir. Bu oyuncular 2-1-2 zone pres sırasında tuzakların oluşturulmasında zemin hazırlamakla sorumludurlar.

Ortadaki Oyuncu

2-1-2 zone presi etkili kılan en önemli şey, ortadaki oyuncunun nitelikleridir. Bundan dolayı ortaya yerleştirilecek oyuncunun seçimi kritik bir karar olmaktadır. Bu oyuncu; hızlı karar verebilen, atletik ve oyun görüşü yüksek profile sahip olmalıdır.

Arkadaki Oyuncular

Arkadaki oyuncular, yerleşimi gereği doğal olarak kolay basketleri engelleme sorumluluğunu taşır. Bu oyuncuların temel görevi şunlardır:

  • Güvenliği sağlamak
  • Rotasyonları yönetmek
  • Yapılacak uzun paslaşmalarda pas arası yapmak
  • Yardıma yardım konumlarında etkili olmak

Dizilişte yer alacak oyuncuların özellikleri saptandıktan sonra düzen kurulur. Oyuncuların kendi rollerini anlamasıyla birlikte topa baskı süreci başlar.

Bir sonraki yazımda topa baskı sürecinin temel ilkelerinin detaylı analizini ele alacağım. Savunma bilginizin gelişimi için yazı serisini takip etmeyi unutmayın. Sıradaki yazıya kadar basketbolla kalmanızı ümit ederim.
spacer

Altyapıdaki Şampiyon Basketbolcular | Sinan Aydoğdu (2017)

 Kurtuluş Anadolu Lisesinin basketbol tarihinde ilk kez "Pitsbulls" olarak adlandırılan basketbol takımının bir parçasıydı. Ben de o dönemlerde okulda yeniydim. Onu arkadaşlarıyla tek pota maç yaparken fark ettim. Sinan'la ilk temasım, o gün yaptığım kısa bir gözlemle başladı.

"Çocuk, gel buraya!" diyerek seslendim. Oyun bilgisini görmek için basketbolla ilgili birkaç soru sordum. Sorduğum sorulardan birine verdiği cevap, basketbola bakış açısını o yaşta dahi net şekilde ortaya koyuyordu.

Sinan Aydoğdu

Sinan'la İlk Diyalog

"Sence savunman nasıldır?"

"Kimse beni öyle kolay kolay geçemez," dedi. Bu ifadesi, oyunun iki yönünü de önemsediğini ve mücadeleci karakterini de ortaya koyuyordu.

Bir süre sonra Demir İnşaat Büyükçekmece Basketbol takımının U18 kategorisinde yollarımız tekrar kesişti. O takımın oyun kurucusu olacaktı, ben de takımın koçu olacaktım. Bundan sonra Kurtuluş Anadolu Lisesinden ta Mimaroba'daki antrenman salonuna her gün birlikte gitmeye başladık.

O dönem ismi henüz duyulmamış 14 yürekli genç, birlikte unutulmaz bir şampiyonluk hikayesi yazdı. Bugün Onvo Büyükçekmece olarak bilinen kulübü, tarihinde ilk kez Türkiye Ulusal Finallerine taşıyarak İstanbul genelinde dikkat çeken bir başarıya imza attılar. 

Sinan, takımın oyun kurucusu olarak liderliği ve kararlılığıyla basketbol altyapısına iz bırakan önemli bir karakter oldu. Bu yazıyı onun bize miras bıraktığı değerli anıların kalıcı bir hatırası olması için kaleme aldım.

Sinan'ın Basketbol Yolculuğu

Sinan, Mardin'in Kızıltepe ilçesinden İstanbul'a uzanan yolculuğunda basketbolu bir tutkuya dönüştürdü. Onunla önce Kurtuluş Anadolu Lisesi'nde, ardından şampiyonluk yaşadığımız Büyükçekmece Basketbol'da birlikte çalıştık. Bizi ve o 14 koca yüreği bir araya getiren ortak payda, basketbol sevgisi oldu.

Altyapı sürecinden sonra profesyonel kariyerine devam etme fırsatı bulunmasına rağmen akademik hayatını tercih etti. Akademik hayatında başarılar elde etti. Ne yazık ki 25 yıllık yaşamının ardından kendi isteğiyle aramızdan ayrıldı. Vefatından bir gün önce tek potada attığı şutları sosyal medyada izledim. Ertesi gün, bu yolculuğa çıktığını takım arkadaşlarıyla birlikte öğrendim. 

Sinan için topa yenilmemek bir onur meselesiydi. Onun sayesinde tepe savunmamız kuvvetli, adam adama savunma ilkelerimiz tıkırında işliyordu. Hücumdaysa bugün genç basketbolcu adaylarında görmek istediğimiz ama kısıtlı olan coast to coast becerisi muazzamdı. 

Doğuştan getirdiği sezgileriyle; yol kesme, omuzlama, yardım gelmeden şut atma zamanlaması gerçekten çok iyiydi. En zayıf noktasıysa dış şut performansıydı. Fakat takımın "read and react" sisteminin uyumu sayesinde bu eksikliği diğer oyuncularımız, özellikle Utku, başarıyla tamamlıyordu. Sinan'ın deliciliği her zaman rakipler için bir tehdit unsuruydu.

Saha içinde olduğu kadar saha dışında da liderlik vasıflarını geliştirdi. Basketbolu tercih etseydi, bugün TBL'nin en değerli oyun kurucularından biri olması muhtemeldi.


Sinan Basketbol Anılarımızda Hep Var Olacak

Şunu çok iyi biliyorum Sinan; son kez basketbol oynadığında isabetli son şutunu attıktan sonra o sahayı terk ettin. O şutu takımın için attın. Bir gün hepimiz senin yanına gelerek bu oyunu yeniden oynayacağız.

Altyapı basketbol kariyerini noktaladıktan sonra dahi takım arkadaşlarınla bağını hiç koparmadın. Basketbolun birleştirici ruhu sayesinde sosyal hayatınızda da güçlü bir takım oldunuz.

Seninle sahalarda geçirdiğimiz her an için, sana ve tüm takım arkadaşlarına minnettarım. Kimsenin tanımadığı bir takımken, kimsenin bilmediği oyuncularken, yalnızca basketbolun doğrularını yaparak başarıya ulaştınız. Bu hep birlikte yazdığımız eşsiz bir hayatın hikayesidir.

Her şey için teşekkürler Sinan, teşekkürler çocuklar.

"Sen merak etme Sinan... Zafer abin sana orada da en az sahadaki gibi iyi bakacak."
spacer